විස්මිත මිනිසත් බව

පැය හතරක දී අපි සීතල පරිසර‍යෙන් පියාඹා ගොස් උණුසුම් දේශගුණයකට පා තැබුවෙමු.

පුවෙර්තො රීකෝ භූමියේ ගුවන් යානයේ රෝද වැදෙද්දී ඇතුලත සිටි පුවෙර්තො රීකන් මඟීන් හා එකතුව අත්පුඩි ගහන්නට අපි ද එකතු වුනෙමු. එසේ අත්පුඩි ගැසීම නන් දෙස සැරිසරා ආපසු තම උපන් බිමට එන පුවෙර්තො රීකන් ජනයාගේ චාරිත්‍රයකි.

කොතරම් ගුවනින් ගමන් ගියත් ගුවන් යානාවකින් බසින හැම අවස්ථාවක දී ම පියාඹා යන්නට මඟ පාදා ගත් මිනිසාගේ හපන්කම ගැන මට දැඩි ආඩම්බරයක් දැනේ.

තද සුළඟින් පිරි දූපතක් මෙන් ම ආර්ද්‍රතාවයෙන් ද අඩු නිසා ඉහින් කනින් දහදිය වැගිරීම සිදු නොවීය.

අපි කුලියට ගත් වාහනයේ අධිවේගී මාර්ගය සඳහා මුදල් ඉබේ කැපෙන ස්ටිකරයක් අලවා ඇතැයි කුලියට දුන් ආයතනය කීහ. එවැනි බාධක ඇති තැන් වලින් auto expreso ලේන් එකෙන් යද්දී අපිට කොළ ලයිට් ‍නොවැටීම නිසා පසු පසින් ආ මඟීන් හෝන් ගැසූහ. ආපසු වාහනය බාර දෙන්නට ගිය විට ඒ ස්ටිකරය වාහනයේ අලවා නොතිබුණු බව දැනගන්නට ලැබිණ. ස්ටිකරය අලවන්නට අතපසු වීමේ වගකීම ඔවුන් බාරගත්හ.

සියළු මාර්ග සංඥා ස්පාඤ්ඤ බසෙනි. මාර්ගයේ දුර සමහර විට කිලෝ මීටර් වලින් ද, සමහර විට සැතපුම් වලින් ද සටහන් ය. වේග සීමා සඳහන් පුවරු කොයි මිනුමෙන් දැයි දන්නේ දන්නෝ පමණි!!!

වසර 250 කට වඩා කාලයක් මහන්සි වී ඉදි කරන ලද පවුරු බලකොටු ස්පාඤ්ඤ ආක්‍රමණිකයන්ගේ හුරුව නොමැකී යන සේ අද දිනයේ ද දකිනු හැකිය. ඔව්, ඒ පවුරු බැන්ඳේ අප්‍රිකාවෙන් පැහැර ගෙන ආ වහල් ජනතාව විසින් ය. පුවෙර්තො රීකෝ හි වහල් සේවය තහනම් කරන ලද්දේ 1873 දී ය.

අද දිනයේ වැඩියෙන් ම එහි ඉන්නේ ස්පාඤ්ඤ උරුමයෙන් යුතු අයයි. ඊ ළඟට කළු ඇමෙරිකානුවන් 7% ක් පමණ හා ඉන්දියාවෙන් ආ අය මෙන් ම චීන්නු ද දැකිය හැකිය. ස්වදේශී ඇමෙරිකානුවන් ඉන්නේ 0.2% පමණි.

රෝමානු කතෝලිකයන් වැඩි පිරිසක් ද, ‍වෙනත් ක්‍රිස්තියානි ආගම් අදහන අය ද අතරේ මුස්ලිම් පල්ලියක් ද දකින්නට ලැබුණි. මහායාන බුද්ධාගම අදහන සුළු පිරිසක් ද සිටිති.

දූපතේ ඇති එළවළු හා පළතුරු ඓන්ද්‍රීය පැළ තවාන කරගෙන යන්නේ සාධු ගෝවර්ධන නමින් පෙනී සිටින සුද්දෙකි. ලංකාවේ වැවෙන හැම පළතුරක් ම හා හැම එළවළුවක් ම පුවෙර්තො රීකෝ හි ද වවනු හැකි බව මේ සුද්දාගෙ වෙබ් අඩවියට ගියාම දකින්නට පුළුවන.

තායිලන්තයෙන් ගෙනැවිත් මෑතක දී හඳුන්වා දුන් රඹුටන් පුවෙර්තො රීකෝ පසෙහි සරු ලෙසින් වැවී ඇත. රඹුටන් වගාව කරන්නා මේ පැතිවල දූපත් වලින් එන ඉල්ලුමට සරිලන සේ සැපයුමක් දෙන්නට වගාව තවම පැතිරී නැතැයි කියයි.

නිතර හමන තද සුළං නිසා සුළඟට ඔරොත්තු දිය හැකි වූ වගාවන් දූපතට සීමා වේ.

දූපතේ වූ ප්‍රධාන නගරයේ අවන්හලක හෝ දූපතේ මං මාවත් අසල ඇති කඩ ලෑල්ලක විකුණන්නේ මෙක්සිකෝවෙන් හා වෙනත් කැරිබියන් දූපත් වලින් ගෙනැවිත් පුවෙර්තො රීකෝ හි ටින් කරන ලද පළතුරු යුෂ ය. සීතල කරන ලද කුරුම්බාවක් (coco frio) පානයට මිල දී ගත හැකිය.

කෙසෙල්, දෙල්, පොල්, මඤ්ඤොක්කා හා අන්නාසි වගා භූමි දැක්කේ ඉතා අඩුවෙනි. මේ අවාරය දැයි මා සැක කළෙමි. රඹුටන්, මැංගුස් ටින් හා අඹ අවාරය වූවාට ගස්ලබු, පැෂන් ෆෲට් (පාර්චා) ඇතුළු වසර පුරා ඉදෙන පළතුරු නැති වීමට හේතුව වෙනකකි.

කුසීත ජනතාවක් රජයෙන් ලැබෙන සුබ සාධන මත ජීවිතය ගෙවන්නට අද පුරුදු වී සිටිති.

දූපතේ ආණ්ඩුවේ සේවකයෝ වැඩි ය. ආණ්ඩුවේ වැඩ කරන්නෝ විසින් රෙගුලාසි බොහොමයක් දැඩි සේ පවත්වා ගෙන යන නිසා සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙක් ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කරන්නට කරදර නොවී රැකියා විරහිත හෙයින් තමාට මසකට ලැබෙන ඇමෙරිකන් ඩොලර් 1,800 න් සුව පහසු දිවියක් ගෙවයි. සෙසු ඇමෙරිකාවේ මෙන් නොව පුවෙර්තො රීකෝ හි සෞඛ්‍ය සේවාවන් ද නොමිලේ සැපයේ.

විස්මිත කරවන හැකියාවන් සතු මිනිසා මහා සාගර පරදවා පැමිණ මෙසේ අද දිනයේ අරමුණක් නොමැති වූ කල කොතරම් පරාධීන ජීවිත ගෙවනවා දැයි මට සිතුණි.

මේ ගමනේ දී පෙරළෙන රැළි මතින් යන්නට සමත් මිනිසා ගැන ද මහත් ආඩම්බරයක් සිතට දැනුණි. තව තොරතුරු ඉදිරියට. තවමත් රුවල් නැව පැද්දෙන තාලයට මිස ගොඩබිමට මොළය හුරු වී නැත!!!