එපිකියුර් කැෆේ

එපිකියුරස් (ක්‍රි. පූ. 341-270) නම් පුරාතන ග්‍රීසියේ දාර්ශනිකයා එපිකියුරියන්වාදයේ නිර්මාතෘවරයා වෙයි. ඔහුට අනුව ජීවිතයේ අරමුණ සතුටින් සිටීමයි. අනෙක් ග්‍රීක දාර්ශනිකයන් සේ ම ඔහු ද අනුන්ට ජීවත්වෙන හැටි කෙසේදැයි නිර්දේශයන් ඉදිරිපත් කළ අයෙකි!!!!!

අද කවුරුන් හෝ ඉස්මුරුත්තේ යනකම් කෑවේ, සල්ලාල ලෙසින් හැසිරුණේ, එහෙමත් නැත්නම් සුරා මතෙන් නැටුවේ එපිකියුරියන්වාදය නිසා යැයි කිව්වොත් එය එපිකියුරස්ගේ වරදක් නොවේ. එය ඔහුගේ දර්ශනය වැරදියට පරිවර්තනය කරන ලද රෝමානුවන් ගේ වරදකි.

එපිකියුරස් ගෙවා ඇත්තේ සරල ජීවිතයකි. පාන්, චීස් හා ඔලිව් සමඟ ඉඳහිටෙක පානය කරන ලද වයින් ද, හැමොක් එකක නිදා ගැනීමෙන් ද, යහළුවන් සමඟ අල්ලාප සල්ලාපයේ හා සිය උද්‍යානයේ ඇවිදින්නට කාලය ගෙවීමෙන් ඔහු ජීවිතයේ සතුට වින්ඳේය.

කිසිම කටයුත්තක් එයින් සතුටක් නොලැබෙන්නේ නම් කළ නොයුතු බව ඔහුගේ මතය විය. කිසිම කටයුත්තක් එයින් ලැබෙන වේදනාවක් නැත්නම් ප්‍රතික්ෂේප නොකළ යුතු බවත් ඔහුගේ මතය විය.

ආශාවන් වර්ග දෙකක් යැයි ඔහු කීය. ඒ නිසා ඒ ආශාවන් පිනවීමෙන් සතුට වර්ග දෙකකින් ලැබේ යැයි ඔහු කීය!!!

1. ස්වභාවික ආශාවේ කොටස් දෙකකි. එකක් ආහාර හා නින්ද වැනි අත්‍යාවශ්‍ය වූව. අනෙක ලිංගික එකතුව වැනි අත්‍යාවශ්‍ය නොවූව.

2. තුච්ඡ ආශාව නම් විසිතුරු ඇඳුම් පැළඳුම් හා විදේශයන් වලින් ගෙනෙන (exotic) ආහාර වලට ඇති ආශාවයි. 😀

ස්වභාවික ආශාව තෘප්තිමත් කළ යුත්තයි. එසේම පහසුවෙන් තෘප්තිමත් කරගත හැකි වූව ද වන්නේය. ඒවායෙන් ඇතිවන වේදනාකාරී ප්‍රතිඵල අඩු යැයි ඔහු කීවේය. එහෙත් තුච්ඡ ආශාව යනු පහසුවෙන් තෘප්තිමත් කරත නොහැකි වූව යැයි ඔහු කීය. ඒවාට ස්වභාවික සීමා නොමැති වීම ඊට හේතු වශයෙන් ඔහු පෙන්වා දුනි. ඒවාට තදබල ලෙසින් ඇලී ගැලීමක් ඇති වී වේදනාකාරී ප්‍රතිඵල ගෙනෙන බව ඔහු කීය.

ලිංගික එකතුවට ඇති ආශාව ස්වභාවික වුවත් එයින් ගැලවීමට හැකි අවස්ථා වල දී ගැලවිය යුතු යැයි ඔහු කීය. මන්ද එම ආශාව තෘප්තිමත් කිරීමෙන් දැඩි සතුටක් ලැබුණත්, සියළු දැඩි සතුටක් ගෙනෙන ආවේග තත්වයන් අවදානම් යැයි ඔහු සැලකීය. ඒ අවස්ථාවේ දී සතුටක් ලැබුනත් ලිංගික ආශාවෙන් සතුට සොයා යෑම නිසා පසුව වේදනාකාරී තත්වයන්ට මුහුණ දෙන්නට සිදුවෙනවා යැයි හේ සැලකීය.

එපිකියුරින්වාදය සැලකිල්ලට ගැනීමේ දී ඔහු සතුට යන්න ඍනාත්මක වූවක් හැටියට සලකන බව පෙනෙයි. එනම් සතුට යනු වේදනාව නොමැති වීමයි. පසුකාලීන Beyond the Pleasure Principle ලියූ සිග්මන් ෆ්‍රොයිඩ් විසින් ද මෙවැනි නිගමනයකට එළඹ ඇත. එහි ෆ්‍රොයිඩ් කියන්නේ ‘සතුටු සිද්ධාන්තය’ පිටුපස ඇත්තේ මරණ බිය කියාය.

ඉතින් ඒ නිගමනයට එපිකියුරස් එළඹීම ඔහු විසින් කියන ලද මරණය යනු සංවේදනයන්ගේ පැවැත්මක් නැතිවීම පමණක් යන්න හා ගැලපෙන්නේ නැත.

“මරණය ගැන අපි සැලකිල්ලක් නොදක්වමු. මන්ද අපි ජීවත් වී සිටිනා තාක් මරණය පැමිණ නැත. එය පැමිණෙද්දී අපි තව දුරටත් ජීවත් වී නොසිටිමු.”

ඔහු ඉතා වේදනා සහගත රෝගයක් වැළඳී එහෙත් උදාර හා නිර්භීත ලෙසින් අවසන් කාලය ගෙවා මිය ගියේය.

මේ ඔහු කියුවා යැයි සැලකෙන දාර්ශනික කියමන් කිහිපයක්. ඔහුගේ දර්ශනය ගැන දැනගන්නේ අනෙක් අය තැබූ සටහන් වලිනි.

“බහුතරයක් කැමති ලෙසින් කටයුතු කරන්නට මම කිසි විටෙක ප්‍රාර්ථනා කර නැත්තෙමි. මන්ද මා දන්නා දේට ඔවුන් ප්‍රසාදය පළ කරන්නේ නැති නිසාය, ඔවුන් ප්‍රසාදය පළ කරන්න මා නොදන්නා නිසාය.”

“ලැබී නැති දෙයකට ආශා කරමින් ඔබට ලැබී තිබෙන දැය නරක් කරගන්න එපා; දැනටමත් ඔබ සතු දේ ඔබ එක් අවස්ථාවක දී බලාපොරොත්තු වූවක් බව මතක් කරගන්න.”

“ප්‍රඥාවන්තයාගේ අභාග්‍යය මෝඩයාගේ සමෘද්ධියට වඩා අගනේ ය.”

“යුක්තිය යනු හිරිහැර කරන්න එපා සහ හිරිහැර ලැබෙන්න එපා යන දෙකේම සම්මුතියකි.”

මා ගිය ෆෙයාර්ෆැක්ස් වර්ජිනීයාවේ එපිකියුර් කැෆේ පවත්වා ගෙන යන්නේ පර්සියන් සම්භවයෙන් යුතු අයයි. එය සුළු ආසන ප්‍රමාණයකින් යුතු අවන්හලකි.

මධ්‍යධරණී සම්භවයෙන් යුතු රසම රස විදේශයන් වලින් ගෙනෙන (exotic) ආහාර පිළිගැන්වෙන තැනකි. 😀

බිත්ති සරසන්නට එල්ලා ඇති චිත්‍ර මිල දී ගත හැකියි. සිකුරාදා සහ සෙනසුරාදා රාත්‍රියේ දී පමණක් සජීවී සංගීතය සැපයේ. හිටිවන කවි කියනා අයට ද ඉඩක් ලැබෙන බව දැනගන්නට ලැබිණ.