ඇමෙරිකන් පෙර සිරිතක් උත්සවාකාරයෙන් මෙසේ සමරන ලදි

ඇමෙරිකන් ජනතාව පසුගිය සතියේ දී පෙර සිරිතක් සැමරූහ. ඒ දෙවියන්ට ස්තූති පුද කිරීමේ දිනයයි.

1620 දී Mayflower නැමති නෞකාවෙන් ඇමෙරිකාවට ගොඩ බැසි pilgrims නැමති යුරෝපීයයන් කොට්ඨාශයක් මැසචූසෙට්ස් ප්‍රාන්තයේ ප්ලිමත් නම් උපනිවේෂයක් පිහිටුවා ගත්හ. හේමන්තයට මුහුණ දුන් උපනිවේෂයේ වාසීන් අතරින් බාගයක් මිය ගියහ.

කොලනියේ හෙවත් උපනිවේෂයේ ආණ්ඩුකාරයා වූ විලියම් බ්‍රැඩ්ෆෝර්ඩ් ලියන History of the Plymouth Plantation නොහොත් ‘ප්ලිමත් වතුයායේ ඉතිහාසය’ යන්නේ සඳහන් වන්නේ ප්‍රිල්ග්‍රිම් වැසියන් සාගතයෙන් පෙළුණු බවයි. දූෂණ, සංකූලය (confusion) හා අසතුට ඔවුන් අතර පැතිර තිබිණ.

වසන්තයේ හා ගිම්හානයේ දී අනුභවයට සරිලන තරම් ඵලදාව වැවෙන්නට ඉඩක් නොදී රැයේ දී මෙන් මහ දවාලේ දී ද බෝග වගාවන් වලින් වැඩි කොටසක් සොරා ගත්තවුන් වැඩියෙන් සිටියහ. සාගතය හා මරණය ඔවුන් ලුහුබැඳ ආහ. 1621 සහ 1622 දී පවත්වන ලද අස්වනු උත්සව වලින් ඔවුන් සියල්ලන්ගේ ම බඩගින්න නිවුනේ කෙටි කාලයකට පමණි. එම අස්වනු උත්සව මරණයට නියමිත වූ අයෙකුගේ අන්තිම භෝජනයක් වැනි යැයි බ්‍රැඩ්ෆෝර්ඩ් සටහන් තබයි.

නුහුරු දේශගුණයක, නුහුරු පසක, නිසි ඵලදාවක් ලබාගන්නේ මොනවායෙන් දැයි ඔවුන් දැන සිටියේ නැත. සාගතයෙන් ගැලවෙන්නට ඔවුන් ස්වදේශී ඉන්දියානුවන් වවන තිරිඟු වගාව පටන් ගත්හ. ඇමෙරිකාවට ආවේනික වල් කළුකුම් දඩයම් කළහ. තිරිඟු වවන හැටි කියා දුන් ස්වදේශිකයන් මෙන්ම නිතර පිහියෙන් අනින්නට බලා සිටි ස්වදේශිකයන් ද සිටියේ යැයි බ්‍රැඩ්ෆෝර්ඩ් සටහන් කරයි.

සියල්ලටම වඩා ඔවුන් කරන ලද සුවිශේෂී වෙනස නම් මොළය පාවිච්චියට ගත් ආර්ථික සංවිධානයකි.

1623 දක්වා කොලනියේ පදිංචිකරුවන්ට “වෙළඳාමෙන්, ඇඟ වෙහෙසන ශ්‍රමයෙන්, මාළු බෑමෙන් හෝ වෙන යම් ක්‍රමයකින් ලබා ගත් සියළු ලාබ හා වාසි” කොලනියේ පොදු ගබඩාවකට එකතු කරන්නට නියම වී තිබිණ. කොලනියේ විසූ සියල්ලන්ටම පොදු ගබඩාවෙන් ඔවුන්ගේ ආහාර පාන හා වස්ත්‍ර සපයන ලදි. පොදු ගබඩාවට තමන්ට හැකි සියල්ලම දැමීමටත් එයින් තමන්ට අවශ්‍ය දේ පමණක් ගන්නටත් නියම විණ!!!!!

“තම තම හැකි පමණින්, තම තම අවශ්‍යතාවය අනුව” යන සමාජවාදී හැදියාවෙන් කොලනිය පාලනය වෙද්දී බ්‍රැඩ්ෆෝර්ඩ් ලියන්නේ “ඇඟ වෙහෙසන ශ්‍රමය සැපයිය හැකි ශරීර ශක්තියෙන් යුතු වඩාත්ම ජව සම්පන්න තරුණ පිරිමි අනුන්ගේ භාර්යාවන් හා අනුන්ගේ දරුවන් වෙනුවෙන් තම කාලය හා ශක්තිය වැය කරන්නට වෙනවා,” යැයි පැමිණිලි කළ බවයි. ශක්තිමත් මිනිසාට මෙන්ම අබල දුබලයාටත් තිබුනේ එකම ප්‍රමාණයක ආහාර හා වස්ත්‍ර විය. ඉතින් තරුණ හා ශක්තිමත් අය වැඩියෙන් වැඩ නොකළහ. ඒ නිසා සම්පූර්ණ ආහාර නිෂ්පාදනය කිසිම විටෙක ප්‍රමාණවත් නොවීය.

බ්‍රැඩ්ෆෝර්ඩ් ආණ්ඩුකාරයා විසින් මේ සමාජවාදී ක්‍රමය 1623 දී අහෝසි කරන ලදි. ලෝකයේ ප්‍රථම වතාවට පුද්ගලික දේපල අයිතියක් ස්ථාපිත කරන ලදි. සෑම ගෘහමූලිකයෙකුටම යම් ඉඩම් ප්‍රමාණයක් අයිති කරගන්නට ඉඩ සලසන ආණ්ඩුකාරයා කැමති දෙයක් වගා කරන්නට, එයින් කැමති ප්‍රමාණයක් ඔවුන්ගේ ප්‍රයෝජනය පිණිස තබාගන්නට සහ ඉතිරිය කැමති ලෙසකින් වෙළඳාම් කරන්නට අවසරය දෙන ලදි. සමාජවාදී ප්‍රතිපත්තිය අහෝසි කර නිදහස් වෙළඳපොලට ඉඩ ලබා දීමත් සමඟ සාගතයන් අවසන් විය.

1623 වසර දී “සාගතය වෙනුවට දෙවියන් වහන්සේ ඔවුන්ට ඇතිවෙන්නට ඵලදාව දුන්නා,” යැයි බ්‍රැඩ්ෆෝර්ඩ් ලියයි. ඉඩම් හිමි වැසියන් සතුටින් පිනා ගොස් දෙවියන්ට ස්තූති පුද කළහ.

1624 වෙද්දී කොතරම් ආහාර නිෂ්පාදනය කරන්නට ඔවුනට හැකි වූවාද යත් ඔවුන් තිරිඟු අපනයනය කරන්නට ද සමත් වූහ.

එකල කොලනි පිහිටුවා ගත් බොහෝ යුරෝපීයයන් සංවිධානාත්මක ව සිටියේ සමාජවාදී ආර්ථික ක්‍රමයට අනුවය. 1607 දී ජේම්ස්ටවුන් පිහිටුවා ගැනීමත් සමඟ පදිංචියට ආ හැම නැවකින්ම බාගයක් පමණ පළමු වසරේ දී මිය ගියහ. වැඩියෙන්ම වැඩ කොටසක් කරන ලද්දේ පහෙන් එකක පිරිමි විසිනි. පහෙන් හතරක් පරපෝෂිතයෝ ලෙසින් ජීවත් වෙන ලදි. 1609-10 හේමන්ත කාලය හැඳින්වූයේ “සාගතයෙන් පෙළෙනා කාලය” කියාය. 1610 ජූනි වෙද්දී 490 ක ජනගහණයෙන් ඉතිරි වූයේ 60 කි.

ජේම්ස්ටවුන් කොලනිය නිදහස් වෙළඳපොලක් හැටියට වෙනස් වූ විගස එහි ප්‍රතිඵලය ද වෙනස් වුණි.

ආර්ථික සංවිධානයේ වෙනස නිසා “සෑම මිනිසෙක්ම තමන්ගේ කර්මාන්තයෙන් ඇති පමණට ආහාර ලෙහෙසියන් හා සත්‍යයෙන්ම සොයා ගන්නේය,” යැයි 1614 දී රැල්ෆ් හැමර් නම් කොලනියේ ලේකම්වරයා ලියා ඇත. “අද තුන් දෙනෙක් ලබාගන්නා තිරිඟු අස්වැන්න එදා (සමාජවාදී ක්‍රමය පැවතෙද්දී) අපි තිස්දෙනෙකුගේ මහන්සියෙන් සොයාගත්තේ නැතැයි,” ඔහු ලියයි.

නිදහස් වෙළඳපොලක් පිහිටුවා ගන්නට පෙර ඇමෙරිකන් කොලනි වල වැසියන්ට ස්තූතිවන්නට දෙයක් තිබ්බේ නැත. තමන්ගේ ඉඩමක, තමන් කැමති බෝගයක් වවාගෙන, ලබාගන්නා ඵලදාවට තමන් කැමති වූවක් කරන්නට ඉඩදීම නිසා ලැබුණු සශ්‍රීකත්වය කොතරම් දැයි කිවහොත් වාර්ෂිකව ස්තූති පුද කිරීමේ දිනයක් පැවැත්වීම සිරිතක් බවට පත්විය. 1863 දී Thanksgiving නමින් මෙය ජාතික නිවාඩු දිනයක් බවට නම් කෙරිණ.

—ඉහත විස්තරය Richard J. Maybury ලියූ The Great Thanksgiving Hoax (1999) ඇසුරිනි.

මිනිසාට පමණක් දායාද වී ඇති හිතන්නට හැකි මොළයට මම දිනපතා ස්තූතිවන්ත වෙමි. ඒ මොළය පාවිච්චියට ගෙන නිදහස් වෙළඳපොල ක්‍රමය ලොවට දායාද කළ ඇමෙරිකාවට අතිශයෙන්ම ස්තූතිවන්ත වෙමි. පුද්ගලික දේපල වලට ගරු කරන සමාජය ලොව බහුල වෙද්දී කුසගින්නේ ඉන්නා අය, දූෂණයේ යෙදෙනා අය සහ පරපෝෂිතයන් අඩු වී, සංකූලය හා අසතුට පහ වී ගිය බව ඔප්පු කරන්නේ එදා පටන් අද දක්වා ඉතිහාසයයි. උදාර මිනිසෙක් වනු පිණිස දැනුම සොයන අයට මේ ගැන කියා දෙන්නට මගේ හැකියාව වැඩිවේවා සහ තවත් කාලය ලැබේවා යැයි මගේ පැතුමයි!